Ticari araç kullanımı, hem sürücü hem de işletmeler için çeşitli yasal ve pratik gereklilikleri beraberinde getirir. Sadece ehliyet sahibi olmak yeterli değildir; aynı zamanda belirli belgeler, sürücü yeterliliği ve aracın kayıt durumu da dikkate alınmalıdır. Bu yazımızda, ticari araç kullanmak isteyenlerin uyması gereken şartları, belge ihtiyaçlarını ve ticari araç tanımını detaylarıyla ele alıyoruz.
Ticari Araç Kullanmak İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Ticari araç kullanmak için bazı temel yasal koşulların sağlanması gerekir. Sürücünün uygun ehliyet sınıfına sahip olması, psikoteknik belgesi bulundurması, SRC belgesi alması ve eğer gerekiyorsa mesleki yeterlilik belgesine sahip olması zorunludur. Ayrıca aracın ticari olarak tescil edilmesi ve taşıma türüne göre Ulaştırma Bakanlığı tarafından yetki belgesi alınması gerekir.
Ticari Araç Tanımı Nedir?
Ticari araç, gelir elde etme amacıyla kullanılan ve tescil sırasında ticari olarak kaydedilen araçları ifade eder. Bu araçlar genellikle yük veya yolcu taşımacılığında kullanılmakta olup kamyon, otobüs, minibüs, taksi ve servis araçlarını kapsar.
Ticari Araçlarla Hususi Araçlar Arasındaki Farklar
Ticari araçlar gelir elde etme amacıyla kullanılırken, hususi araçlar kişisel ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılır. Ticari araçlar genellikle vergi, muayene, sigorta ve belge yönünden daha sıkı düzenlemelere tabidir.
Araç Kayıt Türü Ne Olmalı?
Ticari araç kullanmak isteyenlerin araçlarını trafik tescil işlemleri sırasında “ticari” olarak kaydettirmeleri gerekir.
Gelir Amaçlı Kullanım Zorunlu mu?
Ticari araçların mutlaka ticari amaçla, yani ücret karşılığı taşıma ya da hizmet sunumu için kullanılması gereklidir.
Hangi Ehliyet Sınıfları Ticari Araç Kullanabilir?
Ticari araç kullanımı için gerekli ehliyet sınıfı, aracın türüne ve kullanım amacına göre değişir. Kamyon ve çekici gibi ağır vasıtalar için C sınıfı, otobüs için D sınıfı, minibüs için D1 sınıfı ehliyet gerekir.
SRC Belgesi Hangi Araçlar İçin Zorunludur?
SRC belgesi, ticari amaçla yük veya yolcu taşıyan sürücüler için zorunludur. SRC 1 ve SRC 2 yolcu taşımacılığı için, SRC 3 ve SRC 4 ise yük taşımacılığı için gereklidir.
Sürücü Yaş Sınırı Kaçtır?
Ticari araç sürücülerinin yaş sınırı genellikle en az 21’dir, bazı durumlarda 26 yaş üstü olma şartı da aranabilir.
Psikoteknik Belgesi Almak Zorunlu mu?
Ticari araç sürücülerinin, hem bedensel hem de zihinsel olarak sürüşe uygun olduklarını belgeleyen psikoteknik testten geçmeleri gerekir. Bu belge özellikle SRC belgeli sürücüler için zorunludur ve genellikle 5 yıl geçerlidir.
Belge Alımı Ne Kadar Sürer?
Psikoteknik belgesi almak ortalama olarak 1 gün sürer ve yetkili merkezlerde yapılan testlerden sonra verilir.
Her Sürücü İçin Gerekli mi?
Eğer sürücü ticari araçla ücretli yolcu veya yük taşıyorsa, psikoteknik belgesi almak zorundadır.
Ticari Araçta Zorunlu Belgeler Nelerdir?
Ticari araçlarla ilgili olarak taşıt kartı, SRC belgesi, yetki belgesi, psikoteknik raporu, araç tescil belgesi ve trafik sigortası gibi belgelerin eksiksiz olması gerekir. Ayrıca K belgesi gibi taşımacılık türüne göre farklı belgeler de talep edilebilir.
Araçta Bulunması Gereken Evraklar
Ticari araçta bulundurulması gereken başlıca evraklar arasında ruhsat, trafik sigortası, SRC belgesi, psikoteknik raporu ve şoför tanıtım kartı yer alır.
Belgeler Sürekli Denetlenir mi?
Evet, yol denetimlerinde emniyet güçleri tarafından bu belgeler sıkça kontrol edilir ve eksikliği halinde cezai işlem uygulanır.
Ticari Araç Sigortası Yaptırmak Zorunlu mu?
Ticari araçlar için sigorta yaptırmak yasal olarak zorunludur ve bu sigorta genellikle daha yüksek primli olur çünkü ticari kullanım riski daha fazladır. Ayrıca bazı durumlarda zorunlu mali sorumluluk sigortasının dışında taşımacılık sigortaları da gerekebilir.
Sigorta Ücretleri Neye Göre Değişir?
Sigorta ücretleri aracın tipi, yaşına, taşıdığı yük veya yolcu sayısına, kullanıldığı güzergaha ve sürücünün geçmişine göre değişiklik gösterir.
Her Ticari Araçta Farklı Sigorta Türü mü Gerekli?
Evet, şehir içi taşımacılıkla şehirler arası taşımacılık yapan araçlar için farklı sigorta şartları geçerli olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Ticari Araç Kullanma Şartları Nelerdir?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Ticari araç kullanmak için ehliyet yeterli mi?
Hayır, sadece ehliyet yeterli değildir; SRC ve psikoteknik belgeleri de gereklidir.
Hususi araçla ticari taşıma yapılabilir mi?
Hayır, yalnızca ticari tescilli araçlarla ticari taşıma yapılabilir.
SRC belgesi kaç yılda bir yenilenir?
SRC belgeleri süresizdir ancak değişen mevzuata göre yenilenmesi gerekebilir.
Psikoteknik raporu olmadan ticari araç kullanılır mı?
Hayır, bu belge olmadan ticari araçla ücretli taşıma yapmak yasal değildir.
Ticari araçlarda yaş sınırı var mı?
Evet, genellikle en az 21 yaşında olmak ve bazı durumlarda 26 yaşını doldurmuş olmak gerekebilir.
Ticari araç sigortası zorunlu mu?
Evet, hem trafik sigortası hem de taşımacılık türüne göre özel sigortalar zorunludur.
Kendi adıma ticari araç alabilir miyim?
Evet, vergi mükellefi olmak koşuluyla kendi adınıza ticari araç tescil ettirerek kullanabilirsiniz.
